(Μέρος 1)
Από τον Κωνσταντίνο Γαλιώτο
Οι αριθμοί – εκθέτες παραπέμπουν στις υποσημειώσεις
1. ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ ΚΑΙ ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ
(Γράφημα 1.1: Επεξήγηση της εικόνας του άρθρου)
1.1 ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Πρόσφατα είδε το φως της διεθνούς, της ευρωπαϊκής και ακόμη περισσότερο
της εθνικής επικαιρότητας (για ευνόητους λόγους) το γεγονός ότι η Γαλλία με
Πρόεδρο τον Emmanuel Macron και πρωθυπουργό τον Jean Castex ανέλαβε την
εξαμηνιαία (α΄ εξάμηνο 2022) και κυλιόμενη εκ περιτροπής Προεδρία του Concilium
Europaeum της ΕΕ (La Présidence Française du Conseil de l’Union Européenne).
Με μεταγενέστερη τροποποίηση 1 ο ενωσιακός θεσμός της εξαμηνιαίας
Προεδρίας έχει συμπληρωθεί με την εφαρμογή του συστήματος του Προεδρικού Τρίο
ή της Τριάδας των Προεδριών (Trio de Présidences). Δηλαδή των τριών διαδοχικών
εξαμηνιαίων Προεδριών.
Κατά συνέπεια ο χρονικός ορίζοντας των ενεργειών της προεδρεύουσας
Γαλλίας επεκτείνεται στους 18 μήνες. Μετά τη Γαλλία προεδρεύουσα χώρα θα είναι
η Τσεχία (β΄ εξάμηνο του 2022) και στη συνέχεια θα ακολουθήσει η Σουηδία (α΄
εξάμηνο του 2023).
Υπενθυμίζεται ότι η Ελλάδα, ως ένα παλαιό κράτος μέλος (κ-μ) του σκληρού
πυρήνα της ΕΕ και της Ευρωζώνης έχει διεκπεραιώσει με επιτυχία 5 φορές την
εξαμηνιαία Προεδρία 2 ενώ θα είναι πάλι προεδρεύουσα χώρα το β΄ εξάμηνο του
2027 3 .
Στην Αρχιτεκτονική των Θεσμών της ΕΕ η περί ης ο λόγος Προεδρία
αναφέρεται στον Ενωσιακό Θεσμό του Consilium Europaeum που περιλαμβάνει δυο
διακριτά και αυτοτελή, πλην όμως συνεργαζόμενα Θεσμικά Όργανα, τα οποία είναι:
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (Le Conseil européen) και το Συμβούλιο της ΕΕ (Le
Conseil de l’Union européenne) όπως θα αναλυθούν στα επόμενα και τα οποία δεν
πρέπει να συγχέονται με το Συμβούλιο της Ευρώπης (Conseil de l’ europe).
Στο πλαίσιο των διαδικασιών που αφορούν στο θεσμό της Προεδρίας οι
Γαλλικές Αρχές από την 1/1/2022 δημοσιοποίησαν το ad hoc επίσημο Πρόγραμμα
της Γαλλικής Προεδρίας (Le programme de la présidence française du Conseil de
l’Union européenne) με τίτλο που περιέχει τις τρείς σημαντικές λέξεις-κλειδιά
«Relance, Puissance, Appurtenance» 4 που θα αναλυθούν διεξοδικά στα επόμενα.
Παράλληλα το Πρόγραμμα έλαβε μεγάλη δημοσιότητα από αυτόν τούτο τον
ίδιο τον Πρόεδρο Emmanuel Macron per se καθώς και από άλλους θεσμικούς
παράγοντες της Γαλλίας, των Ευρωπαϊκών Θεσμικών Οργάνων (με προεξάρχουσα
την Ursula Von der Lyen Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής), των κυβερνήσεων
των κ-μ, των αναλυτών στα Διεθνή και των Ευρωπαϊκά Μέσα Ενημέρωσης, κ.λπ.
Η δημοσιότητα έλαβε μεγάλη έμφαση στην Ελλάδα εξαιτίας των Διμερών και
Εταιρικών Ελληνογαλλικών Σχέσεων (Bilatérale et Partenariat Relations entre France
et la Grèce) στο πλαίσιο της αέναης Ελληνο-Γαλλικής Φιλίας και Συνεργασίας
(Αmitié et Partenariat Franco-Helléniques) ή οποία πρόσφατα ενισχύθηκε ακόμη
περισσότερο με την Ελληνο-Γαλλική Αμυντική Συμφωνία Macron – Μητσοτάκη
(Partenariat stratégique de coopération en matière de défense et de sécurité) 5 και με
την παραλαβή (19/1/2022) των πρώτων 6 μαχητικών αεροπλάνων Rafale από τα 24
που έχει παραγγείλει η Ελλάδα.
Δηλαδή με τις διμερείς συμφωνίες και τις εταιρικές σχέσεις με τις οποίες
επιβεβαιώνεται de jure και de facto, in abstracto και in concreto η ιστορική συνέχεια
του συνθήματος «Ελλάς Γαλλία Συμμαχία» (Grèce France Alliance).
Στο σημείο αυτό και ειδικά για την Ελλάδα υπάρχουν και πολλά άλλα στοιχεία
τα οποία όταν συνεκτιμηθούν τεκμηριώνουν τη μεγάλη αξία, τη σπουδαιότητα και τη
σημαντικότητα που έχει για την Ελλάδα το Γαλλικό Πρόγραμμα σε ποικίλους τομείς
πέραν των προαναφερθέντων, όπως είναι:
(α) Οι πολιτικές πράξεις του Macron στο θέμα της διεύρυνσης της ΕΕ με το
«μπλοκάρισμα» (18/10/2019) της έναρξης των διαπραγματεύσεων για την
προσχώρηση των Δυτικών Βαλκανίων (Αλβανία, Β. Μακεδονία) στην ΕΕ μέχρι
νεωτέρας και αφού πρώτα βελτιώσουν την ποιότητα και την ποσότητα των ειδικών
κριτηρίων προσχώρησης για τα οποία δεν έχουν μέχρι σήμερα πράξει τα δέοντα.
(β) Οι δηλώσεις του Macron για την απαράδεκτη συμπεριφορά της Τουρκίας.
Την ανεπάρκεια του ΝΑΤΟ που το απεκάλεσε «εγκεφαλικά νεκρό». Την ανυπαρξία
σκληρής ισχύος της ΕΕ (σ.σ. ουσιαστικά Ευρωπαϊκών Ενόπλων Δυνάμεων) για τη
διαφύλαξη των χωρικών υδάτων και των συνόρων ολόκληρης της Ευρωπαϊκής
Επικράτειας. Την αναγκαιότητα της μεταρρύθμισης της Συμφωνίας των Χωρών του
Schengen για τη Μετανάστευση και ιδιαίτερα τους Κανονισμούς Δουβλίνο ΙΙ και ΙΙΙ.
Το έλλειμμα Ασφάλειας και Άμυνας της ΕΕ σε συνδυασμό με τα αισθήματα
Αβεβαιότητας και Επισφάλειας που έχουν κατακλύσει του ευρωπαίους πολίτες. Το
έλλειμμα Δημοκρατίας και Διαφάνειας στην ΕΕ. Την ανισομέρεια και την ανισότητα,
την απόκλιση και την παρέκκλιση από την πορεία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και
της ενοποίησης. Το μειωμένο αίσθημα του ανήκειν των πολιτών στην ΕΕ. Την ατελή
Ενεργειακή Πολιτική και τη διόγκωση της Ενεργειακής Φτώχειας καθώς και της
Ενεργειακής Εξάρτησης της ΕΕ. Τον κίνδυνο της Κλιματικής Αλλαγής. Το έλλειμμα
διαπραγματευτικής ισχύος στις Εξωτερικές Σχέσεις, στην Εξωτερική Πολιτική, στην
Πολιτική Άμυνας και στην Πολιτική Ασφάλειας της ΕΕ κοκ
(γ) Οι δηλώσεις του Προέδρου Macron και άλλων κυβερνητικών παραγόντων
της Γαλλικής κυβέρνησης 6 για την αναγκαιότητα της μεταρρύθμισης και της
εκλογίκευσης του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης (Pacte de stabilité et de
croissance) και ειδικότερα των κριτηρίων του Δημοσίου Χρέους (Dette Publique)
ιδιαίτερα για κ-μ όπως η Ελλάδα που έχουν μεγάλο ποσοστό Δημοσίων Δαπανών
(Dépenses publiques) για την Εθνική Άμυνα (Défense nationale) με την οποία
προστατεύονται τα σύνορα της ΕΕ. Προτάσεις που σίγουρα δυσαρεστούν το Γερμανό Υπουργό Οικονομικών Christian Lindner 7 της νέας συμμαχικής Ομοσπονδιακής
Γερμανικής Κυβέρνησης του Καγκελάριου Olaf Scholz.
Τη στήριξη των προσπαθειών της Γαλλίδας Πρόεδρου της Ευρωπαϊκής
Κεντρικής Τράπεζας Christine Lagarde (La présidente de la Banque centrale
européenne) που αφορούν στις υποθέσεις της νέας Νομισματικής Πολιτικής
(Politique Monétaire) με τρόπο που είναι εκ των πραγμάτων ευνοϊκός για την
Ελλάδα (και όλες τις χώρες του Νότου) ενοχλώντας αφόρητα το Γερμανό τραπεζίτη
Jens Weidmann (Président de la Banque fédérale d΄Allemagne), τον οποίο (με την
ευκαιρία της λήξης της θητείας του) η νέα Γερμανική Κυβέρνηση πρότεινε να
αντικατασταθεί από τον Joachim Nagel. Τούτο τελικά ολοκληρώθηκε με την έγκριση
του Ομοσπονδιακού Προέδρου της Γερμανίας Frank-Walter Steinmeier.
Tην αύξηση της συνεκτικότητας των κ-μ της ομάδας των MED9 (τέως MED7)
για την αντιμετώπιση προβλημάτων της Μεσογείου με έμφαση στη Νοτιοανατολική
Μεσόγειο σε συνδυασμό με ενίσχυση της συσπείρωσης της ομάδας με σκοπό τη
βελτίωση της διαπραγματευτικής ισχύος έναντι της ομάδας των «frugal» 8 του Βορρά
που έχουν ήδη αρχίσει να «δείχνουν τα δόντια τους», κ.λπ.
Στο σημείο αυτό αξίζει να επισημανθεί ότι στο Πρόγραμμα της Γαλλικής
Προεδρίας αποτυπώνονται οι πολιτικές θέσεις του Προέδρου Emmanuel Macron οι
οποίες περιλαμβάνονται στο μανιφέστο (manifeste) που είχε προ πολλού
κοινοποιήσει με τίτλο «Initiative pour l’ Europe (Πρωτοβουλία για την Ευρώπη)» και
με υπότιτλο «Une Europe souveraine, unie, démocratique (Μια Ευρώπη κυρίαρχη,
ενωμένη δημοκρατική)».
Το μανιφέστο παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα (Πνύκα 7/9/2017)
και λίγο αργότερα στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης (Université Paris – Sorbonne IV)
στις 27/9/2017.
Επίσης θα πρέπει πολύ σύντομα να επισημανθεί ότι στο Γαλλικό Πρόγραμμα
συνεκτιμώνται και συνυπολογίζονται οι δυσμενείς αντίκτυποι και οι θλιβερές
επιπτώσεις της Πολυθεματικής, Πολυσχιδούς και Πολλαπλής Διεθνούς Κρίσης η
οποία είναι συγχρόνως και Ευρωπαϊκή Κρίση εξαιτίας των ενδογενών υποκειμένων
και προϋφισταμένων αρρυθμιών και ατελειών του Ευρωπαϊκού Οικοδομήματος.
Σε γενικές γραμμές κατά τη γνώμη του υποφαινόμενου το Πρόγραμμα της
προεδρεύουσας Γαλλίας είναι ένα avant gard, καινοτόμο, φιλόδοξο, υψιπετές,
ρεαλιστικό και εφικτό Πρόγραμμα (σ.σ. αν δεν υπάρξει μποϊκοτάζ (boycottage) και
αβελτηρία με στόχο της ματαίωση του) το οποίο έχει πολλά συντρέχοντα συγκριτικά πλεονεκτήματα και συγχρόνως δυο αλληλοεπιδρώμενα ατού (atout) τα οποία
επικεντρώνονται και αντικατοπτρίζονται στο «δίδυμο» Υπερδύναμη Γαλλία (ως
μητροπολιτικό και υπερπόντιο κράτος) και Πρόεδρος Emmanuel Macron (ως
προσωπικότητα με την ιδιότητα του προέδρου και στο ισχυρό κόμμα που έχει ιδρύσει
«Η Δημοκρατία Μπροστά (La République En Marche)»), όπως θα φανεί στα
επόμενα.
Post hoc ergo propter hoc υπάρχουν αυξημένες πιθανότητες με σημαντική
βεβαιότητα (ceteris paribus) για αισιόδοξες Ορθολογικές Προσδοκίες
(Anticipations Rationnelles, σ.σ. δάνειο από την κλασική Θεωρία Πολιτικής
Οικονομίας του Robert Lucas Jr.,1972) σε ότι αφορά mutatis mutandis στην ευόδωση
και στην επιτυχία του Προγράμματος της Γαλλικής Προεδρίας.
(συνεχίζεται)
ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
- (α) Απόφαση Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (EU) 2009/908 (1-12-2009) και, (β) τροποποιητική
Απόφαση Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (EU) 2016/1316 (26-7-2016). - Β’ Εξάμηνο 1983 (Ανδρέας Παπανδρέου-Γρηγόρης Βάρφης). Β΄ Εξάμηνο 1988 (Ανδρέας
Παπανδρέου-Θόδωρος Πάγκαλος). Α΄ Εξάμηνο 1994 (Ανδρέας Παπανδρέου-Κάρολος
Παπούλιας. Α΄ Εξάμηνο 2003 (Κώστας Σημίτης-Γιώργος Παπανδρέου). Α΄ Εξάμηνο 2014
(Αντώνης Σαμαράς-Ευάγγελος Βενιζέλος). - Ibid. υποσημ. 1 (β).
- Relance= Ανάκαμψη ή Επανεκκίνηση ή Νέο Ξεκίνημα. Puissance = Ισχύς ή Δύναμη.
Appurtenance= Αίσθηση του Ανήκειν (Sense of belonging). - Ν.4841 ΦΕΚ Α΄ 187/9-10-2021. Υπερψηφίστηκε στη Βουλή με 191 ψήφους «Ναι». «Όχι»
ψήφισαν 109 βουλευτές (ΣΥΡΙΖΑ, ΚΚΕ και ΜέΡΑ25). Κατά τη γνώμη του υποφαινόμενου
πρόκειται για τη σημαντικότερη διμερή αμυντική συμφωνία της Ελλάδας μετά το Β΄
Παγκόσμιο Πόλεμο. - Του Υπουργού Οικονομίας, Χρηματοοικονομικών και Ανάκαμψης (Le ministère de
l’Économie, des Finances et de la Relance) Bruno Le Maire ο οποίος στάθηκε υπέρ της
αλλαγής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης με έμφαση στη ριζική αναθεώρηση
του κριτηριακού όρου για το Δημόσιο Χρέος. - Ο Linder ήταν μέχρι πρότινος γνωστός ως «γεράκι» της δημοσιονομικής πολιτικής. Είχε
ταχθεί υπέρ της εξόδου της Ελλάδας από την Ευρωζώνη την περίοδο της κρίσης,
κατηγορώντας τον Wolfgang Schäuble ότι ήταν πολύ επιεικής με τους Έλληνες. Είχε
καταφερθεί κατά των οικονομικών σχεδίων του Macron λέγοντας πως «θέλει να μετατρέψει
την ΕΕ σε ένα σύστημα σοβιετικού τύπου». Πρόσφατα όμως έχει μετανοήσει και έχει
ανανήψει. Εκών άκων έκανε τη δέουσα κυβίστηση (κωλοτούμπα) επαινώντας την Ελλάδα
και μιλώντας ως θιασώτης της εξεύρεσης κάποιας εναλλακτικής λύσης ως προς το νέο (υπό
κατασκευή) Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης. - H λέξη «frugal» εκτός από φειδωλός, μπορεί να ερμηνευτεί και ως ολιγαρκής, λιτός,
λιτοδίαιτος, μετρημένος, οικονόμος και προσεκτικός. Οι 4 φειδωλοί της ΕΕ είναι τα κ-μ
Ολλανδία, Σουηδία, Δανία και Αυστρία. Κατά περίσταση συνεπικουρούνται από ακόμη 5 κ-
μ: Φιλανδία, Δανία, Τσεχία, Σλοβακία και Λετονία. Μαζί με την αρχηγό τους τη Γερμανία
συγκροτούν το bloc (μπλοκ) των 10 fétichiste του προτεσταντισμού (Le protestantisme) της
Δημοσιονομικής Πειθαρχίας με τους αυθαίρετους, ατελείς και ελλειμματικούς όρους του
Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Από τη Γαλλία γίνεται προσπάθεια
αντιπερισπασμού με την άτυπη συσπείρωση των MED9 (πρώην MED7) των Μεσογειακών
χωρών, ήτοι (σχηματικά και μέχρι νεωτέρας): Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία, Ελλάδα, Πορτογαλία,
Μάλτα, Κύπρος, Σλοβενία και Κροατία. To MED προέρχεται από τη λέξη Μεσόγειος
(Méditerranée).
