Από τον Κωνσταντίνο Γαλιώτο
Οι αριθμοί – εκθέτες παραπέμπουν στις υποσημειώσεις
Μέρος 1: H Προεδρία του Consilium Europaeum από τη Γαλλία με Πρόεδρο τον Macron
Μέρος 2: H Προεδρία του Consilium Europaeum από τη Γαλλία με Πρόεδρο τον Macron (Μέρος 2)
Μέρος 3: H Προεδρία του Consilium Europaeum από τη Γαλλία με Πρόεδρο τον Macron (Μέρος 3)
4.ΑΡΘΡΟ Νο. 4 ΜΕ ΠΡΟΣΘΕΤΕΣ ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ
4.1 Η ΣΥΓΧΥΣΗ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΥΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥΣ ΤΩΝ ΟΡΩΝ
Στη γλώσσα, στην argot, στην ορολογία και στην ονοματολογία της Θεσμικής Αρχιτεκτονικής των Βρυξελλών χρησιμοποιείται παντού το επίθετο ευρωπαϊκός (ή, ό) ως ένας ονοματικός προσδιορισμός μιας μεγάλης ποικιλίας όρων συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Commission européenne) και των πολλών άλλων Ενωσιακών Οργάνων καθώς και αυτής τούτης της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης ( = Ένωση + Ευρωπαϊκή).
Έχει διαπιστωθεί ότι υπάρχει μια σύγχυση (ιδιαίτερα σε εκείνους οι οποίοι δεν είναι εξοικειωμένοι με τα ευρωπαϊκά θέματα) γύρω από τη χρήση των όρων Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (Le Conseil européen) και Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Le Conseil de l’Union Européenne) σε συνδυασμό με το Συμβούλιο της Ευρώπης (Conseil de l’ Europe) (το οποίο δεν είναι Θεσμικό Όργανο της ΕΕ). Για το λόγο αυτό θεωρήθηκε ότι, είναι χρήσιμο hic et nunc να επιχειρηθεί μια συνοπτική διευκρίνιση του περιεχομένου των ως άνω όρων.
4.2 ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ
Πρόκειται για το θεσμοθετημένο ανώτατο αυτοτελές στρατηγικό και πολιτικό Θεσμικό Όργανο της ΕΕ.
Στο Συμβούλιο συμμετέχουν ως μέλη οι αρχηγοί των κρατών μελών (chefs d’ État) και των κυβερνήσεων (chefs du gouvernement). Δηλαδή οι πρόεδροι (président) ή οι πρωθυπουργοί (premier minister) κάθε κράτους – μέλους ανάλογα με το πολίτευμα εκάστης χώρας.
Για τα κ-μ με πολίτευμα την Προεδρική ή την Ημιπροεδρική Κοινοβουλευτική Δημοκρατία συμμετέχουν οι πρόεδροι των κρατών (λ.χ. Κύπρος Νίκος Αναστασιάδης, Γαλλία Emmanuel Macron). Για τα κ-μ που έχουν ως πολίτευμα τη Βασιλευόμενη ή την Προεδρευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία συμμετέχουν οι πρωθυπουργοί (λ.χ. Ισπανία Pedro Sánchez, Ελλάδα Κυριάκος Μητσοτάκης).
Πέραν αυτών, μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου είναι ο εκάστοτε εκλεγμένος Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου 29 (λ.χ. ο Βέλγος Charles Michel) και η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Κομισιόν, Commission européenne λ.χ. η Γερμανίδα Ursula von der Leyen).
Στις Συνόδους (réunis) του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου επί θεμάτων Εξωτερικών Σχέσεων, Άμυνας, Ασφάλειας, κ.λπ. συμμετέχει και ο εκάστοτε Ύπατος Εκπρόσωπος Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας (Le haut représentant de l’Union pour les affaires étrangères et la politique de sécurité, λ.χ. ο Ισπανός Josep Borrell).
Στις Συνόδους καλείται να παραβρεθεί και ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (Le président du Parlement européen) 30 ή/και άλλοι αξιωματούχοι κατά περίπτωση (λ.χ. η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (président de la Banque centrale européenne) Christine Lagarde).
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καθορίζει τους γενικούς προσανατολισμούς και τις προτεραιότητες, τις πολιτικές και τις οικονομικές στρατηγικές και γενικότερα τη μελλοντική κατεύθυνση της ΕΕ. Έχει εσωτερικό κανονισμό οργάνωσης και λειτουργίας όπου προβλέπεται ότι το Συμβούλιο συνέρχεται δύο φορές κάθε έξι μήνες για την εκτέλεση των τυπικών συνόδων. Όταν το επιβάλλουν οι περιστάσεις, γίνονται και έκτακτες σύνοδοι. Συνήθως στον Τύπο οι τακτικές και οι έκτακτες σύνοδοι αποκαλούνται ως σύνοδοι του Συμβουλίου Κορυφής (Sommet Européen).
Στις συνόδους λαμβάνονται οι μεγάλες αποφάσεις για την πορεία, τη Θεσμική Αρχιτεκτονική, τις Στρατηγικές και τις Πολιτικές του Ευρωπαϊκού Οικοδομήματος που συγκροτούν το Κοινοτικό Κεκτημένο (acquis communautaire) ανά ιστορική περίοδο αναφοράς επί παντός του επιστητού, inter alia των Συνθηκών (Les traités de l’Union européenne), του Πρωτογενούς Δικαίου (Droite primaire) και του Παράγωγου Δικαίου (Droite dérivé) του Ευρωπαϊκού Εγχειρήματος.
Για ιστορικούς λόγους πρέπει να αναφερθεί ότι η ιδέα της αναγκαιότητας για τη θέσπιση ενός Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ήταν (από το 1958) του αειμνήστου Γάλλου Προέδρου και Φιλέλληνα Charles de Gaulle με τον οποίο είχε συνάψει εγκάρδιες σχέσεις ο αείμνηστος Κωνσταντίνος Καραμανλής 31 . Πρόκειται για τις διμερείς σχέσεις της νεώτερης ιστορικής εξέλιξης του διαχρονικού δόγματος Ελλάς Γαλλία Συμμαχία (Grèce France Alliance) και ο προθάλαμος της σύζευξης της Ελλάδας με την Ευρωπαϊκή Οικογένεια.
Η μεταγενέστερη τυπική καθιέρωση του άτυπου μέχρι τότε θεσμού έγινε στο πλαίσιο των Αποφάσεων της Συνόδου Κορυφής των Παρισίων (Δεκέμβριος 1974) από τον Πρόεδρο της Γαλλίας Valéry Giscard d’Estaing ο οποίος, ειρήσθω εν παρόδω, ήταν Φιλέλληνας, εγκάρδιος φίλος του αειμνήστου Κωνσταντίνου Καραμανλή και ο θερμός υποστηρικτής της προσχώρησης της Ελλάδας στις τότε Ευρωπαϊκές Κοινότητες (Communauté Européenne) 32 .
Ουσιαστικά χωρίς το δυναμικό ντουέτο (duo dynamique) των αειμνήστων Valéry Giscard d’Estaing και Κωνσταντίνου Καραμανλή, η Ελλάδα ποτέ δε θα μπορούσε να ενταχθεί στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες (Les Communautés européennes).
Post hoc ergo propter hoc επιτεύχθηκε η ένταξη της Ελλάδας αργότερα στην ΕΕ (L’Union européenne) και στην ΟΝΕ (Οικονομική και Νομισματική Ένωση, L’Union économique et monétaire), σύμφωνα με τη Συνθήκη του Maasrticht (Traité de Maastricht), με πρωθυπουργό στην Ελλάδα τον αείμνηστο Κωνσταντίνο Μητσοτάκη 33 . Ο τότε Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας François Mitterrand συνυπέγραψε τη Συνθήκη.
(ΣΥΝΕΧΊΖΕΤΑΙ)
ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
- Θητεία 2,5 ετών με δυνατότητα ανανέωσης για μια φορά.
- Μετά την αδόκητη απώλεια (11/1/2022) του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
David Sassoli (Ιταλός, μέλος του Δημοκρατικό Κόμματος, Partito Demmocratico της
Ιταλίας), το Ευρωκοινοβούλιο εξέλεξε για τη θέση του Προέδρου την μέχρι πρότινος Α΄
Αντιπρόεδρο Roberta Metsola (Μάλτα, Εθνικιστικό Κόμμα, Le Parti nationaliste του
Χριστιανοδημοκρατικού χώρου). - Ο Charles de Gaulle υπήρξε θερμός υποστηρικτής αλλά και προστάτης της Ελλάδας στα
χρόνια της θητείας του. Επισκέφθηκε την Ελλάδα το Μάιο του 1963 και μίλησε στο
Ελληνικό Κοινοβούλιο στην ελληνική γλώσσα. Σε όλη τη διαδρομή από το αεροδρόμιο με
προορισμό το κέντρο της Αθήνας αποθεώθηκε από το συγκεντρωμένο πλήθος. Στην ομιλία του ο
Γάλλος Πρόεδρος τόνισε ότι η Ελλάδα «κατέχει νευραλγική θέση στο σταυροδρόμι των Βαλκανίων
και της Ανατολής… Αποτελεί προφυλακή του ελεύθερου κόσμου… Ακραίο προπύργιο της Ευρώπης
και του ευρωπαϊκού πολιτισμού… Πρέπει να καταστεί δυνατή και ασφαλής προς το συμφέρον του
δυτικού κόσμου». Στρατηγική διαπίστωση η οποία ισχύει και σήμερα. - (α) Η Σύνδεση και η ένταξη της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Οικοδόμημα ήταν μια
προσωπική επιτυχία του αείμνηστου Κωνσταντίνου Καραμανλή υπό αντίξοες
συνθήκες εξαιτίας των εμποδίων που έστησαν τα κέντρα και τα παράκεντρα εξουσίας
σε συνδυασμό με το ψυχροπολεμικό κλίμα της εποχής υπό την πίεση του Ηνωμένου
Βασιλείου (le Royaume-Uni) για σύνδεση της Ελλάδας με την ΕΖΕΣ (Ευρωπαϊκή
Ζώνη Ελευθέρων Συναλλαγών, Association européenne de libre-échange). Η αίτηση
της Ελλάδας για σύνδεση έγινε στις 8/6/1959 και η Ελλάδα αποτέλεσε το πρώτο
κράτος που υπέγραψε Συμφωνία Σύνδεσης με τις Ευρωπαϊκές Κοινότητες των 6
ιδρυτικών μελών στις 9/7/1961 ισχύουσα από 1ης/11/1962. Πρόεδρος της Γαλλικής
Δημοκρατίας ήταν τότε ο Charles de Gaulle (β) H Συμφωνία Σύνδεσης πάγωσε το
Δεκέμβριο του 1969 εξαιτίας της δικτατορίας με πρωτοβουλία του Συμβουλίου της
Ευρώπης και με κριτήριο την παραβίαση από την Ελλάδα της Ευρωπαϊκής Σύμβασης
για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ, La Convention de sauvegarde des droits de
l’homme et des libertés fondamentales). Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας ήταν τότε
ο Georges Pompidou (γ) Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής κατάφερε σε πολύ σύντομο
διάστημα από τον Ιούλιο του 1974 να αποκαταστήσει τη Δημοκρατία. Για
παράδειγμα: Δημοψήφισμα του 1974 για την κατάργηση της μοναρχίας. Σύνταγμα
του 1975 της Αβασίλευτης Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας (Γ΄ Ελληνική
Δημοκρατία). Νομιμοποίηση του ΚΚΕ (κατάργηση Α.Ν. 509/1947). Καταδίκη των
πρωταιτίων της δικτατορίας για ανταρσία και εσχάτη προδοσία από το Πενταμελές
Εφετείο Αθηνών υπό την προεδρία του Ιωάννη Ντεγιάννη. Άνοιγμα στις χώρες του
Ανατολικού Μπλόκ (Ostpolitik) (δ) Υπέβαλε αίτημα ένταξης της Ελλάδας ως
πλήρους μέλους των ΕΚ στις 12/6/1975 (ε) Η κυβέρνηση του Κωνσταντίνου
Καραμανλή πέτυχε την υπογραφή της Συνθήκης Προσχώρησης της Ελλάδας στην
Ευρωπαϊκή Κοινότητα (28/5/1979, Ζάππειο Μέγαρο, Υπουργός Εξωτερικών
Γεώργιος Ράλλης και Υπουργός Σχέσεων με τις ΕΚ Γεώργιος Κοντογεώργης) που θα
ίσχυε από την 1 η /1/1981. Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας ήταν τότε ο Valéry
Giscard d’Estaing. Την επικύρωση της συμφωνίας δε ψήφισαν στη Βουλή
(αποχώρησαν) το ΚΚΕ και το ΠΑΣΟΚ (με το γνωστό slogan Ελλάς και ΝΑΤΟ το
ίδιο Συνδικάτο). Η Ελλάδα εντάχθηκε στις ΕΚ ως το 10 ο κράτος μέλος αφού στο
μεταξύ η ΕΚ αποτελούνταν από 9 κ-μ στο πλαίσιο της 1 ης Διεύρυνσης (Ηνωμένο
Βασίλειο, Ιρλανδία, Δανία). - Η Συνθήκη του Maastricht είναι η γενεσιουργός συνθήκη της σύγχρονης Ευρωπαϊκής
Ένωσης, της ΟΝΕ (Οικονομική και Νομισματική Ένωση (L’Union économique et monétaire
de l’Union européenne), της Ζώνης του Ευρώ ή της Ευρωζώνης σε τρία στάδια (La zone
euro, eurozone) και ουσιαστικά όλων των Ενωσιακών Θεσμικών Δομών και Οργάνων που
υπάρχουν σήμερα με τροποποιήσεις σύμφωνα με τη μεταγενέστερη Συνθήκη της Λισαβόνας
(Traité de Lisbon) του 2009. Η Συνθήκη του Maastricht υπογράφηκε στις 7/2/1992 με
έναρξη ισχύος από την 1/11/1993 από τα 12 τότε κ-μ των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων
σύμφωνα με την Έκθεση του Λουξεμβουργιανού πρωθυπουργού Pierre Werner και
το Σχέδιο Jacques Delors (Γάλλος Πρόεδρος της Κομισιόν). Στις 7/2/2022
συμπληρώθηκαν τα 30 χρόνια από την υπογραφή της Συνθήκης. Πρωθυπουργός στην
Ελλάδας ήταν ο αείμνηστος Κωνσταντίνος Μητσοτάκης. Από πλευράς κυβερνήσεως τη
Συμφωνία υπέγραψαν οι Αντώνης Σαμαράς (Υπουργός Εξωτερικών) και Τίμος
Χριστοδούλου (Υπουργός Εθνικής Οικονομίας). Στη Βουλή ψηφίστηκε στις 31/7/1992 από
286 βουλευτές από τα κόμματα της ΝΔ (Κωνσταντίνος Μητσοτάκης), του ΠΑΣΟΚ (Ανδρέας
Παπανδρέου) και του Συνασπισμού (Μαρία Δαμανάκη). Καταψηφίστηκε από το ΚΚΕ
(Αλέκα Παπαρήγα). Θεσπίστηκε με το Ν. 2077/1992 (ΦΕΚ Α΄136/7-8-1992).
